Bạn có bao giờ nằm trằn trọc trên giường, lăn qua lăn lại mãi mà mắt vẫn mở thao láo, không sao ngủ được? Mình cũng từng như vậy – cứ nghĩ chỉ cần nhắm mắt là sẽ ngủ, nhưng thực tế thì khó hơn nhiều. Ngủ không ngon, sáng dậy mệt mỏi, cả ngày uể oải chẳng làm được gì.
Thế là mình đã bắt đầu tìm hiểu làm thế nào để dễ ngủ, ngủ ngon hơn ban đêm và nhận ra rằng chỉ cần xây dựng vài thói quen nhỏ trước khi đi ngủ thôi là có thể ngủ nhanh hơn và ngủ ngon hơn.
1. Tắt thiết bị điện tử trước khi ngủ 1 giờ
Bạn có hay “cày” TikTok, lướt Facebook, hay xem nốt bộ phim đang dở đến tận khuya không? Hay mỗi tối trước khi chìm vào giấc ngủ, việc đầu tiên và cuối cùng của bạn là cầm điện thoại lên và lướt? Nếu câu trả lời là “Có”, thì bài viết này là dành cho bạn đấy!
Cũng như nhiều người, mình từng có thói quen cầm điện thoại lên giường, lướt qua lướt lại một lúc rồi mới đi ngủ. Nhưng sau một thời gian, mình nhận ra giấc ngủ không còn sâu nữa. Tình trạng khó ngủ, thức giấc giữa đêm cứ diễn ra thường xuyên. Cho đến khi mình tìm hiểu và phát hiện ra một điều đơn giản: Nên tắt hết thiết bị điện tử 1 tiếng trước khi ngủ.
Và sau đây là lý do:
“Kẻ thù của giấc ngủ” mang tên Ánh sáng xanh
Bạn có biết, màn hình điện thoại, máy tính, TV… đều phát ra ánh sáng xanh không? Loại ánh sáng này có năng lượng cao, khiến não bộ lầm tưởng rằng “vẫn đang ban ngày”. Hậu quả là cơ thể ngừng sản xuất melatonin – hormone giúp bạn cảm thấy buồn ngủ. Tắt máy nghĩa là bạn đang “bật đèn xanh” cho melatonin, giúp bạn dễ dàng chìm vào giấc ngủ hơn.
Giảm gánh nặng cho đôi mắt và đầu óc
Sau một ngày dài làm việc, học tập, đôi mắt và bộ não của bạn đã mệt nhoài rồi. Việc tiếp tục nhìn vào màn hình không khác gì “bắt” chúng phải tăng ca thêm. Lướt mạng xã hội, xem tin tức tiêu cực hay những bộ phim gay cấn chỉ khiến đầu óc bạn căng thẳng hơn mà thôi.
Thay vì lướt điện thoại, hãy thử những cách thư giãn nhẹ nhàng hơn: đọc một cuốn sách giấy, nghe một bản nhạc không lời, hoặc chỉ đơn giản là ngồi thiền, hít thở sâu… Bạn sẽ thấy tâm trí mình được nghỉ ngơi thực sự, và giấc ngủ cũng đến nhanh hơn.
Ngủ đủ và sâu giấc là chìa khóa vàng cho sức khỏe. Khi bạn ngủ ngon, cơ thể có thời gian để hồi phục, tăng cường hệ miễn dịch, và chuẩn bị năng lượng cho một ngày mới.
Việc bỏ điện thoại sang một bên 1 tiếng trước khi ngủ chính là món quà quý giá nhất mà bạn dành tặng cho chính bản thân mình. Tin mình đi, khi bạn thức dậy với tinh thần sảng khoái, tràn đầy năng lượng, bạn sẽ thấy ngày hôm đó thật tuyệt vời!
2. Giữ giờ giấc ngủ cố định
Bạn có phải kiểu người “thích thì ngủ, chán thì thức” không? Thường thì thức khuya cày phim, lướt mạng, rồi cuối tuần lại ngủ nướng tới trưa để “bù” lại?
Bạn có để ý không, những ngày đi làm hay đi học phải dậy sớm thì tối hôm trước mình thường buộc phải ngủ sớm. Nhưng đến cuối tuần, tha hồ thức khuya xem phim, chơi game, rồi ngủ bù đến tận trưa hôm sau. Kết quả là sang thứ Hai, cơ thể rơi vào trạng thái “sốc” vì đồng hồ sinh học bị đảo lộn.
Cơ thể chúng ta vốn có một “đồng hồ sinh học” tự nhiên, và nó cực kỳ nhạy với thói quen ngủ – thức. Nếu bạn đi ngủ và thức dậy vào những khung giờ khác nhau mỗi ngày, đồng hồ này sẽ rối loạn, khiến việc ngủ nhanh và ngủ ngon vào ban đêm trở nên khó khăn hơn.
Bí quyết là hãy cố gắng duy trì cùng một giờ ngủ và giờ thức dậy hằng ngày, kể cả cuối tuần. Ví dụ, bạn đặt mục tiêu đi ngủ vào khoảng 11h và dậy lúc 7h sáng, hãy giữ khung giờ đó càng đều đặn càng tốt. Ban đầu có thể hơi khó, nhưng sau vài tuần, cơ thể sẽ tự quen và tự động “báo hiệu” khi đến giờ đi ngủ.
3. Tạo không gian phòng ngủ thoải mái
Hãy thử nghĩ thế này: phòng ngủ chính là “tổ kén” để cơ thể nghỉ ngơi sau một ngày dài. Nếu không gian quá sáng, quá ồn ào hoặc nóng nực thì việc ngủ ngon sẽ giống như “nhiệm vụ bất khả thi”.
Một vài mẹo nhỏ để biến phòng ngủ thành nơi dễ dàng đưa bạn vào giấc ngủ:
- Giữ phòng tối: dùng rèm chắn sáng, hạn chế ánh sáng đèn từ bên ngoài lọt vào.
- Giữ yên tĩnh: nếu sống ở khu ồn ào, bạn có thể dùng nút tai hoặc mở nhạc nền nhẹ nhàng như tiếng mưa rơi, sóng biển.
- Nhiệt độ mát mẻ: nhiệt độ lý tưởng cho giấc ngủ thường ở khoảng 24–26°C.
- Thêm yếu tố thư giãn: tinh dầu oải hương, nến thơm dịu nhẹ hoặc một chiếc chăn mềm thoải mái cũng đủ khiến bạn dễ chịu hơn nhiều.
Điều thú vị là khi bạn bước vào một căn phòng “chuẩn bị sẵn cho giấc ngủ”, não bộ sẽ nhận ra tín hiệu rằng: À, đã đến giờ nghỉ ngơi rồi! Và chỉ cần vài phút, cơ thể bạn sẽ dễ dàng thả lỏng, giúp bạn ngủ nhanh và ngủ sâu hơn vào ban đêm.
4. Uống đồ uống ấm nhẹ trước khi ngủ
Chỉ cần uống một cốc sữa ấm hoặc trà thảo mộc trước khi đi ngủ là cơ thể như “dịu” lại hẳn. Đó không phải là cảm giác ngẫu nhiên, mà chính hơi ấm từ đồ uống giúp cơ thể thư giãn, làm ấm dạ dày và gửi tín hiệu cho não rằng đã đến lúc nghỉ ngơi.
Một vài lựa chọn tuyệt vời để thử:
- Sữa ấm: chứa tryptophan – loại axit amin giúp sản xuất melatonin, hỗ trợ giấc ngủ.
- Trà hoa cúc: nổi tiếng với công dụng an thần tự nhiên, giảm lo âu.
- Nước ấm pha mật ong: vừa dễ uống, vừa tốt cho cổ họng, lại mang đến cảm giác dễ chịu.
Nhưng nhớ nhé, không phải đồ uống nào cũng “thân thiện” với giấc ngủ. Bạn nên tránh:
- Cà phê, trà đặc: chứa caffeine khiến bạn tỉnh như sáo.
- Đồ uống có cồn: có thể làm bạn buồn ngủ nhanh, nhưng lại dễ chập chờn, thức giấc giữa đêm.
Chỉ cần tạo thói quen nhâm nhi một cốc đồ uống ấm nhẹ nhàng khoảng 30 phút trước khi đi ngủ, bạn sẽ thấy cơ thể thoải mái hơn rất nhiều, và giấc ngủ cũng đến nhanh chóng, êm ái hơn.
5. Viết nhật ký hoặc ghi chú
Có phải bạn cũng từng rơi vào tình trạng: nằm lên giường mà đầu óc lại bắt đầu “chạy deadline”, nào là công việc còn dang dở, nào là việc ngày mai phải làm, thậm chí còn nhớ ra chuyện xảy ra tận… vài năm trước? Chính những dòng suy nghĩ miên man này là thủ phạm khiến chúng ta khó ngủ, dù cơ thể đã mệt nhoài.
Một cách cực kỳ hiệu quả để “dọn dẹp” tâm trí trước khi ngủ chính là viết ra giấy. Bạn không cần viết dài dòng đâu, chỉ cần vài phút để:
- Ghi lại những việc đã làm trong ngày.
- Liệt kê việc cần làm ngày mai.
- Hoặc đơn giản là viết vài điều biết ơn, những khoảnh khắc vui nho nhỏ.
Khi bạn viết xuống, não bộ sẽ tự động “xả bớt dữ liệu”, giảm cảm giác lo lắng và giúp tâm trí nhẹ nhõm hơn. Thế là khi đặt bút xuống, bạn cũng dễ dàng đặt đầu xuống gối và chìm vào giấc ngủ hơn.
Hãy thử chuẩn bị một cuốn sổ nhỏ để ngay đầu giường, coi như “nghi thức” mỗi tối. Tin mình đi, thói quen nhỏ này sẽ giúp bạn ngủ nhanh hơn rất nhiều, lại còn khởi đầu ngày mới với tâm trạng tích cực nữa.
6. Vận động nhẹ nhàng buổi tối giúp dễ ngủ hơn
Nhiều người nghĩ rằng tập thể dục buổi tối sẽ khiến cơ thể tỉnh táo và khó ngủ hơn, nhưng thực ra điều đó chỉ đúng khi bạn tập quá nặng, như chạy bộ tốc độ cao hay tập tạ sát giờ đi ngủ. Còn những bài vận động nhẹ nhàng thì lại có tác dụng ngược lại – giúp cơ thể thư giãn, giảm căng cơ sau một ngày dài và chuẩn bị tốt hơn cho giấc ngủ.
Một vài hoạt động bạn có thể thử:
- Yoga hoặc giãn cơ nhẹ: chỉ cần 10–15 phút các động tác đơn giản cũng giúp cơ bắp thả lỏng.
- Đi bộ chậm quanh nhà: vừa giúp tiêu hóa sau bữa tối, vừa tạo cảm giác dễ chịu.
- Bài tập thở kết hợp động tác nhẹ: như nâng tay, hít vào – thở ra sâu để thư giãn cả thân và tâm.
Lưu ý nhỏ là nên tập trước giờ ngủ khoảng 1–2 tiếng, để cơ thể có thời gian “hạ nhiệt” và nhịp tim trở về trạng thái bình thường.
Khi biến vận động nhẹ thành thói quen, bạn sẽ thấy không chỉ ngủ nhanh và ngủ sâu hơn, mà sáng hôm sau cũng thức dậy với tinh thần thoải mái, cơ thể tràn đầy năng lượng.
7. Tắm nước ấm hoặc ngâm chân
Có một “mẹo nhỏ” mà nhiều người hay bỏ qua: tắm nước ấm hoặc ngâm chân trước khi đi ngủ.
Đây không chỉ là cách thư giãn cơ thể, mà còn giúp điều chỉnh nhiệt độ, từ đó đưa bạn vào giấc ngủ dễ dàng hơn.
Khi bạn tắm nước ấm (hoặc ngâm chân bằng nước ấm khoảng 15–20 phút), mạch máu sẽ giãn ra, tuần hoàn máu tốt hơn. Sau khi ra khỏi nước, cơ thể bắt đầu hạ nhiệt tự nhiên, tạo cảm giác buồn ngủ một cách nhẹ nhàng. Đây cũng chính là tín hiệu để não bộ hiểu rằng: “Đã đến giờ nghỉ ngơi rồi!”
Một vài gợi ý nhỏ để tăng hiệu quả:
- Ngâm chân với muối hoặc gừng: giúp giảm mệt mỏi, giữ ấm cơ thể.
- Thêm vài giọt tinh dầu oải hương hoặc bạc hà: vừa thơm dịu, vừa giúp thư giãn tinh thần.
- Giữ nước ở mức ấm vừa phải: khoảng 37–40°C là lý tưởng, tránh quá nóng vì dễ gây khô da và mất ngủ ngược lại.
Sau khi tắm hoặc ngâm chân, hãy mặc đồ thoải mái, chui vào chăn êm và tận hưởng cảm giác nhẹ nhõm. Tin mình đi, chỉ cần thử vài lần thôi, bạn sẽ thấy giấc ngủ đến nhanh và sâu hơn hẳn.
8. Hạn chế ăn tối quá muộn hoặc quá no
Bạn có để ý thấy những hôm ăn tối muộn hoặc “quá chén” thì tối đó nằm mãi vẫn chưa ngủ được không? Lý do là vì khi bạn ăn quá no, dạ dày phải làm việc hết công suất để tiêu hóa, cơ thể khó mà thư giãn để bước vào giấc ngủ. Ngược lại, nếu ăn quá trễ, cảm giác đầy bụng hoặc ợ nóng cũng sẽ khiến bạn trằn trọc suốt đêm.
Bí quyết ở đây là:
- Ăn tối nhẹ nhàng: nên chọn thực phẩm dễ tiêu như rau, cá, thịt nạc, cơm vừa phải.
- Tránh đồ nhiều dầu mỡ, cay hoặc quá ngọt: vì chúng dễ gây khó tiêu, làm bạn tỉnh táo hơn thay vì buồn ngủ.
- Giữ khoảng cách hợp lý: lý tưởng nhất là ăn tối trước giờ đi ngủ khoảng 2–3 tiếng, để cơ thể có đủ thời gian xử lý thức ăn.
- Nếu cảm thấy đói nhẹ trước khi ngủ, bạn có thể ăn thêm một chút hoa quả, sữa chua hoặc hạt – vừa không gây nặng bụng, vừa dễ ngủ hơn.
Thói quen này nghe có vẻ nhỏ, nhưng cực kỳ quan trọng. Khi hệ tiêu hóa không còn “làm ca đêm”, cơ thể mới thật sự thả lỏng để bạn dễ dàng chìm vào giấc ngủ, thay vì lăn qua lăn lại chờ bụng êm.
9. Thực hành thiền hoặc hít thở sâu
Nhiều khi chúng ta không ngủ được không phải vì cơ thể mệt, mà vì… cái đầu cứ hoạt động liên tục. Những suy nghĩ lo âu, kế hoạch dang dở, hay thậm chí mấy chuyện linh tinh cũng khiến tâm trí quay vòng không dứt. Đây chính là lúc thiền và hít thở sâu phát huy tác dụng.
Một số cách đơn giản bạn có thể thử ngay trên giường:
- Kỹ thuật thở 4-7-8: hít vào bằng mũi trong 4 giây, giữ hơi 7 giây, rồi thở ra chậm rãi trong 8 giây. Lặp lại 4–5 lần, bạn sẽ thấy nhịp tim chậm lại, cơ thể dần thư giãn.
- Thiền chánh niệm: nhắm mắt, tập trung vào hơi thở và cảm nhận từng nhịp vào – ra, nhẹ nhàng đẩy những suy nghĩ vẩn vơ sang một bên.
- Thư giãn cơ thể: tưởng tượng bạn đang “quét” sự chú ý từ đầu xuống chân, thả lỏng từng bộ phận một.
Điều tuyệt vời là bạn không cần phải thiền lâu hay quá “chuyên nghiệp”. Chỉ cần 5–10 phút hít thở sâu hoặc thiền nhẹ mỗi tối, tâm trí sẽ lắng xuống, căng thẳng tan đi, và giấc ngủ sẽ đến nhanh hơn, tự nhiên hơn.
10. Đọc sách hoặc nghe nhạc nhẹ
Nếu bạn thấy khó để “buông” điện thoại mỗi tối, hãy thử thay thế bằng một thói quen dễ chịu hơn: đọc sách giấy hoặc nghe nhạc nhẹ. Đây là cách tuyệt vời để đưa cơ thể vào trạng thái thư giãn mà không bị ánh sáng xanh từ màn hình làm phiền.
- Đọc sách: chỉ cần vài trang sách nhẹ nhàng, nội dung tích cực, bạn sẽ thấy tâm trí chậm lại và dễ dàng rơi vào giấc ngủ. Tránh những thể loại quá kịch tính như trinh thám, kinh dị vì chúng có thể khiến não bạn càng tỉnh táo.
- Nghe nhạc nhẹ: các giai điệu piano, nhạc không lời, hoặc âm thanh thiên nhiên như tiếng mưa rơi, sóng biển… đều giúp giảm nhịp tim và làm dịu tâm trí.
- Nếu bạn thích công nghệ hơn một chút, có thể thử podcast giọng kể chậm rãi hoặc các ứng dụng phát “sleep sounds”.
Điều quan trọng là hãy xem việc đọc sách hay nghe nhạc như một “nghi thức” trước khi đi ngủ. Khi lặp lại mỗi tối, não bộ sẽ quen với tín hiệu này và tự động “chuyển chế độ” sang nghỉ ngơi.
Chỉ cần vài trang sách hay một bản nhạc du dương, bạn sẽ thấy mình dễ dàng ngủ nhanh và ngủ sâu vào ban đêm hơn hẳn.
Lời kết
Vậy là chúng ta đã cùng điểm qua 10 thói quen buổi tối giúp ngủ nhanh và sâu hơn. Nghe thì nhiều, nhưng bạn không cần áp dụng hết một lúc đâu. Hãy bắt đầu với 1–2 thói quen mà bạn thấy dễ thực hiện nhất. Sau đó, khi đã quen, hãy từ từ thêm những thói quen khác. Chỉ sau vài tuần, bạn sẽ thấy sự thay đổi rõ rệt: giấc ngủ đến nhanh hơn, sâu hơn và buổi sáng thức dậy cũng tràn đầy năng lượng hơn.
Nếu bạn đang tìm cách ngủ nhanh và muốn ngủ ngon vào ban đêm, thì tại sao không thử áp dụng ngay tối nay? Biết đâu chỉ một cốc sữa ấm, vài trang sách nhẹ nhàng hoặc vài phút thiền cũng sẽ là “chìa khóa” giúp bạn ngủ ngon lành.
